Là CEO đầu tiên và lâu dài của tập đoàn đa quốc gia hùng mạnh ngay sau khi Mỹ bỏ lệnh cấm vận, 18 năm vượt qua bao giông gió thời mở cửa, đưa đội ngũ hội nhập sâu vào môi trường kinh doanh toàn cầu, ông không chỉ mang về cho PepsiCo những con số ấn tượng, mà sau đó là chuỗi giá trị chuẩn mực trong hành xử của một doanh nghiệp, hướng đến sự phát triển bền vững. Tuy nhiên, việc ông rời PepsiCo, trở thành nhà tư vấn chiến lược cho các công ty Việt Nam là một lựa chọn đầy thách thức.
Khởi nghiệp
Khởi đầu sự nghiệp từ vị trí một chuyên viên xuất nhập khẩu của Bộ Ngoại thương, sau đó là Phó giám đốc Công ty FoodexCo quận 3, Chủ tịch hội đồng quản trị Tribeco, Tổng giám đốc SP.Co, Phạm Phú Ngọc Trai được biết đến nhiều hơn ở cương vị Tổng Giám đốc PepsiCo Đông Dương, một trong những CEO người Việt hiếm hoi của một tập đoàn đa quốc gia. “Cái duyên” của ông với tập đoàn nước giải khát hàng đầu thế giới này bắt đầu từ vị trí Giám đốc điều hành của một nhà máy đóng chai, và cũng là đối tác của PepsiCo.
Sau đó, trên cương vị lãnh đạo của PepsiCo Đông Dương, những đóng góp to lớn của ông Trai đã giúp PepsiCo đạt nhiều thành tựu đáng ghi nhận mà điển hình nhất là sự thành công của các sản phẩm như Twister, Sting, Aquafina hay Poca trên thị trường Việt Nam, mang lại doanh số ấn tượng và lợi nhuận bền vững.
Nhờ đó, trong 5 năm qua, PepsiCo Việt Nam đã 4 lần vinh dự nhận giải thưởng DMK (Donald M. Kendall) – giải thưởng danh giá nhất của PepsiCo toàn cầu dành cho những thị trường có mức tăng trưởng cao nhất trong năm. Bên cạnh những thành công về mặt kinh doanh, PepsiCo dưới sự lãnh đạo của Phạm Phú Ngọc Trai còn là một công ty có nhiều hoạt động xã hội tích cực đối với cộng đồng.
Ông đặc biệt chú trọng đến CSR (Corporate Social Responsibility – Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp), và bằng những nổ lực của mình cùng các cộng sự, ông đã xây dựng hình ảnh một PepsiCo ấn tượng, gần gũi và thân thiện thông qua các chương trình tình nguyện, những hoạt động hợp tác và hỗ trợ các tổ chức từ thiện, những chương trình học bổng hỗ trợ sinh viên và các chương trình phát triển tài năng trẻ…
Với những đóng góp tích cực này, ông Trai được mọi người tin tưởng bầu chọn vào vị trí lãnh đạo của nhiều tổ chức xã hội như: chủ tịch câu lạc bộ Doanh nghiệp Dẫn đầu LBC (phòng Thương mại và Công nghiệp VN VCCI); Nhà sáng lập và chủ tịch chương trình phát triển hội nhập sinh viên toàn cầu SIFE Việt Nam; Nhà sáng lập chương trình Dynamic – Sinh viên, nhà doanh nghiệp tương lai; nguyên Phó chủ tịch hội bảo trợ Bệnh nhân nghèo TP.HCM; cố vấn danh dự hội bảo trợ người tàn tật và trẻ mồ côi TP.HCM; Phó Chủ tịch Hiệp Hội Marketing Việt Nam …
Nhận xét về 18 năm ông Trai gắn bó với PepsiCo, ông Manu Anand, Tổng giám đốc PepsiCo Đông Nam Á cho biết, “Phạm Phú Ngọc Trai đã trở thành một hình mẫu trong hệ thống giá trị Performance with Purpose – một chuẩn mực hành xử của PepsiCo – luôn hướng đến sự phát triển bền vững gắn liền với trách nhiệm đối với cộng đồng, môi trường.”
Còn trong bức thư gửi cho ông Trai khi biết tin ông nghỉ hưu, bà Indra Nooyi, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc PepsiCo toàn cầu có nói, “Trong suốt khoảng thời gian làm việc cùng PepsiCo, anh đã xây dựng được một công ty phát triển đáng kinh ngạc tại Việt Nam. Rất nhiều những thành công của PepsiCo Việt Nam là nhờ công sức đóng góp của anh, và anh đã để lại những di sản kế thừa rất lớn lao cho thế hệ trẻ của PepsiCo sau này.”
Suy nghĩ quốc tế nhưng hành động rất địa phương, thấm nhuần văn hoá Việt Nam, biết gắn bó với cộng đồng, có như vậy mới tạo được sự khác biệt, bền vững. Con người chiến lược trong Phạm Phú Ngọc Trai được hình thành từ tính cách, tri thức, kinh nghiệm, cộng thêm bản tính của một người rất ham hoạt động xã hội… khiến ông lúc nào cũng muốn dấn thân...
Bà Indra Nooyi, chủ tịch kiêm tổng giám đốc PepsiCo toàn cầu:
“Thực sự từ đáy lòng, tôi luôn mong những điều tốt đẹp nhất sẽ đến với anh Trai. Trong suốt khoảng thời gian làm việc cùng PepsiCo, anh đã gầy dựng được một công ty phát triển đáng kinh ngạc tại Việt Nam, với doanh thu và biên độ lợi nhuận đáng để tự hào. Anh đã để lại những di sản kế thừa lớn lao cho thế hệ trẻ PepsiCo sau này”.
Ông Manu Anand, tổng giám đốc PepsiCo Đông Nam Á:
“Là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp và một người bạn, ông Trai luôn mang đến cái nhìn độc đáo qua những hiểu biết sâu sắc về công việc kinh doanh của PepsiCo tại thị trường địa phương cũng như từ kho kinh nghiệm to lớn của ông. Tôi thường xuyên phải trông cậy vào những lời khuyên và sự tư vấn của ông, cũng như những nhà lãnh đạo khác của PepsiCo, trong quá khứ và hiện tại.
Những đóng góp của ông vượt ra ngoài biên giới Việt Nam, không chỉ ở Lào, Campuchia, mà còn Brunei, Singapore và các quần đảo thuộc Thái Bình Dương…”
Cuộc hành trình mới
Ngày 01/03/2010, công ty PepsiCo Việt Nam chính thức công bố việc ông Phạm Phú Ngọc Trai, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc PepsiCo Đông Dương, Phó Chủ tịch phụ trách đối ngoại PepsiCo Đông Nam Á, nghỉ hưu sớm theo nguyện vọng cá nhân để theo đuổi niềm đam mê mới – hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam hội nhập cùng nền kinh tế thế giới.
Từ đây, ông Trai chính thức trở thành Chủ tịch của Công ty Tư vấn Kinh doanh Hội nhập Toàn cầu GIBC, đồng thời ông vẫn tiếp tục hỗ trợ PepsiCo ở vị trí Chủ tịch Hội đồng Cố vấn đối ngoại PepsiCo Đông Nam Á. Ông Trai còn là chủ tịch Câu lạc bộ doanh nghiệp dẫn đầu (LBC).
GIBC là công ty nghiên cứu chuyên sâu về thị trường và môi trường kinh doanh, truyền thông và PR, phát triển nguồn nhân lực quản lý, tư vấn tái cấu trúc công ty và xây dựng chiến lược kinh doanh, tư vấn đầu tư và quản lý. Với thế mạnh là đội ngũ gồm các lãnh đạo doanh nghiệp, quản trị viên cao cấp trên nhiều lĩnh vực ở các tập đoàn đa quốc gia và các tập đoàn trong nước, các chuyên gia kinh tế nổi tiếng, các nhà nghiên cứu khoa học, các chuyên gia, các nhà truyền thông dày dạn kinh nghiệm, các giáo sư tiến sĩ, giảng viên thuộc các trường đại học uy tín trong và ngoài nước... GIBC đáp ứng được yêu cầu của khách hàng về duy trì và phát triển sự tăng trưởng doanh nghiệp như chiến lược kinh doanh, xúc tiến đầu tư, quản trị, phát triển nguồn vốn con người, PR…
Khởi đầu một sự nghiệp mới lúc này, nhiều người cho là ông… điên! Ước vọng từ lâu của Phạm Phú Ngọc Trai là muốn chia sẻ kinh nghiệm sau nhiều năm làm việc với PepsiCo cho các doanh nghiệp Việt Nam. Quản trị doanh nghiệp với quy mô ngày càng lớn đi kèm với những yêu cầu bức thiết về đa dạng hoá sản phẩm và dịch vụ, đổi mới công nghệ, gia tăng nguồn nhân lực. Nhưng làm thế nào để doanh nghiệp Việt Nam có thể từng bước chuyển mình? Mô hình, cấu trúc nào sẽ góp phần quyết định thắng lợi dài lâu? Tái định hình, tái cấu trúc, tái tổ chức là những đòi hỏi bức thiết. Đó là lý do ra đời của GIBC với hy vọng Công ty có thể kết nối các doanh nghiệp Việt, để có thể góp phần định hình một cách rõ nét vị trí của Việt Nam trên bản đồ kinh thương thế giới.
Khát vọng hội nhập cho doanh nghiệp Việt
Với vị trí là Chủ tịch của Công ty Tư vấn Kinh doanh Hội Nhập Toàn Cầu (GIBC - Global Intergration Business Consultants), Phạm Phú Ngọc Trai kỳ vọng dùng kiến thức quản trị và kinh nghiệm của mình, cũng như của đội ngũ mà ông tạo lập, giúp các doanh nghiệp Việt Nam hội nhập với kinh tế thế giới. “Giờ là lúc để tôi thực hiện những việc chưa có cơ hội làm khi còn ở PepsiCo”, ông nói.
Sau hàng chục năm kinh nghiệm làm việc trong nhiều môi trường doanh nghiệp khác nhau, nhất là với các công ty đa quốc gia, Phạm Phú Ngọc Trai hiểu rất rõ những khó khăn mà doanh giới Việt Nam đang gặp phải trên con đường hội nhập. Hơn 20 năm đổi mới và phát triển kinh tế vừa qua là một chặng đường không mấy dễ dàng, các doanh nghiệp của chúng ta đã đứng trước nhiều cơ hội to lớn cũng như đã chiêm nghiệm nhiều bài học thật quý giá.
Đặc biệt vài năm gần đây khi Việt Nam chính thức bước chân vào cuộc chơi của khu vực và thế giới (AFTA, BTA,WTO…), toàn cầu hóa và hội nhập đã từng bước hình thành khá rõ nét trong định hướng phát triển của từng doanh nghiệp Việt Nam. Vì vậy, thông qua GIBC, ông quyết định theo đuổi một hành trình mới: hỗ trợ khát vọng hội nhập của doanh nghiệp Việt.
Thực hiện sứ mệnh “Cùng doanh nghiệp kiến tạo sự phát triển và trường tồn”, GIBC là tập hợp một đội ngũ những con người giàu kinh nghiệm và đầy nhiệt huyết, chuyên hoạt động trên các lĩnh vực tư vấn chiến lược đầu tư và quản trị doanh nghiệp, nghiên cứu chuyên sâu về kinh doanh và thị trường, tư vấn chiến lược quan hệ công chúng và truyền thông, đào tạo đội ngũ nhân lực quản lý cấp cao cho các doanh nghiệp.
Với sứ mệnh cùng doanh nghiệp kiến tạo sự phát triển và trường tồn, GIBC mong mỏi sát cánh cùng doanh nghiệp Việt Nam để tạo dựng sự nghiệp kinh doanh to lớn hơn, góp phần định hình rõ nét vị trí của Việt Nam trên bản đồ kinh thương thế giới. Chính vì lẽ đó mà trong thư ngỏ của mình nhân dịp ra mắt GIBC, ông Phạm Phú Ngọc Trai tâm sự: “Chúng tôi luôn mong sẽ kề vai sát cánh với các doanh nghiệp Việt Nam để cùng nhau tạo dựng một sự nghiệp kinh doanh chung to lớn hơn, định hình vị trí của Việt Nam trên bản đồ kinh thương thế giới.”
Ngoài 50 tuổi, ông Trai nhận thấy đã đến lúc mình tập trung sức lực, niềm đam mê và kiến thức tích lũy cho chương mới của cuộc đời mang sứ mệnh hỗ trợ doanh nghiệp Việt hội nhập và phát triển bền vững.
Đơn giản, đối với ông: “Cuộc sống không có điểm dừng!”